دومَة بنت عَمْرو بن وَهَب، مادر مختار بن ابوعبید ثقفی که در کنار فرزندش به خونخواهی امام حسین (ع) قیام کرد. وی سرانجام در جنگ با مصعب بن زبیر کشته شد.

دُومَه بنت عمرو بن وَهَب بن مُعَتِّب بن وَهَب بن کَعْب ثَقَفی بود. بعضی با حذف یک واسطه نام پدر وی را وهب بن معتب دانسته‌اند که به نظر می‌رسد به اشتباه نام عمرو حذف شده است.

دومه با ابوعبید ثقفی ازدواج کرد ؛ بنا بر برخی گزارش‌ها، ابوعبید، پدر مختار، پیش از ازدواجش بسیار بد پسند بود، و هر کسی که به او پیشنهاد می‌شد نمی‌پذیرفت، تا اینکه در خواب کسی به او می‌گوید با دومة الحسناء ازدواج کن.

يکي از زناني که محبت اهل بيت رسول خدا را بر دل داشت و جانش را نيز در آن راه داد، عمره، دختر نعمان بن بشير و همسر مختار است.مصعب بعد از قتل مختار او را به زندان افکند و از او خواستند که از همسرش تبري جويد؛ ولي او در پاسخ ايشان مي گفت: من چگونه از وي تبري جويم که شب ها مشغول عبادت و روزها روزه دار بود و در راه خدا و رسولش جان خود را از دست داد. شهادت مي دهم که او تابع پيامبر و دخترزاده و اهل بيتش بود و در زمره ي شيعيان قرار داشت. او را تهديد به قتل کردند. او گفت: اين شهادتي است که قسمت من گشته است. من پس از مرگ به بهشت مي رسم؛ نزد پيغمبر و اهل بيت او مي روم.

درّه دختر عبدالله بن عمر الانصاری بود که در راه دفاع از سر مبارک امام حسین «علیه السلام» به شهادت رسید. این بانوی با ایمان و پدرش هر دو از دوستداران اهل بیت «علیهم السلام» بودند و در شهر حلب زندگی می کردند. او و پدرش رابطه عاطفی فوق العاده ای نسبت به امام حسین «علیه السلام»، (امام حسن «علیه السلام») و (امام علی «علیه السلام») داشتند. عبدالله بن عمر وقتی شنید امام حسین «علیه السلام» به شهادت رسیده و سر بریده او را به شام نزد یزید می برند با حزن و اندوه وارد خانه شد. دخترش علت غم پدر را جویا شد.

پس از شهادت حسین(ع) وقتی ابن زیاد بر منبر کوفه بالا رفت و در نکوهش خاندان پیامبر(ص) و سیدالشهداء(ع) سخن آغاز کرد، عبدالله بن عفیف که نابینایی روشندل و آگاه و شجاع بود و چشم چپ خود را در جنگ جمل و چشم راست خود را در جنگ صفین از دست داده بود با شدت و شجاعت، پاسخ یاوه های او را داد.سربازان حکومت برای دستگیری او، خانه اش را محاصره کردند. وی با آنکه نابینا بود، با راهنمایی دخترش صفیه، در مبارزه ای دلیرانه و شمشیر به دست، با مهاجمان درگیر شد.

فضه نوبیه كنيز حضرت‌ زهرا بود. شهرت فضه به خاطر روایت احادیث منتسب به فاطمه(س)است. فضه در یکی از جنگ‌ها به اسارت مسلمانان درآمد. محمد(ص) او را به استخدام و خدمتگزاری فاطمه(س) مامور کرد. گفته‌اند او حافظ قرآن بود و به مدت ۲۰ سال پس از مرگ فاطمه جز آیات قرآن حرف دیگری بر زبانش جاری نشد و با مردم نیز به وسیله آیات قرآن سخن می‌گفت. حضوربزرگواراني‌ چون‌ «فضه‌» به‌ جمع‌ كاروانيان‌ كربلا، معنايي‌ ديگرمي‌بخشيد.

زنی فاضل که همراه مولایش راهی کربلا شد کنیه اش ام سلیمان است. کنیز امام حسین «علیه السلام» که آن حضرت وى را هزار درهم خرید و در خانه ام اسحق (مادر فاطمه صغرى) همسر امام، خدمت مى کرد. سپس با ابو رزین ازدواج کرد و سلیمان از او به دنیا آمد. سلیمان غلام امام حسین «علیه السلام» بود. سلیمان پیک امام حسین به سوى رؤسا و اشراف بصره بود که عبید الله بن زیاد دستور داد گردنش را بزنند. سلیمان همان است که در زیارت ناحیه مقدسه نامش آمده است. ام سلیمان به همراه مولایش امام حسین «علیه السلام» راهى کربلا شد. همسرش نیز از اصحاب امام حسن «علیه السلام» بود.

هند فرزند عبدا...بن عامر در خانواده ای یهودی متولد شده بود. او در اثر یک بیماری مادرزادی فلج بود. پدرش برای درمان وی پزشکان فراوانی را تجربه کرده بود،ولی نتیجه ای نگرفت. بهمین جهت به رسم آن روز در شهر مدینه او را به خانه حضرت علی (ع) برد تا اگر در این خانه شفا یافت، او را به کنیزی در آن خانه بگذارد.هند به دست امام حسین (ع) شفا یافت و به همین جهت در این خانه ماند و پس از شهادت حضرت علی (ع) برای کنیزی به خانه امام حسن (ع) رفت. در زمان خلافت معاویه به حسب تقدیر به ازدواج یزید درآمد و از مدینه رفت.

خولی دو همسر به نامهای «عیوف» و «نوار» داشت. عیوف از مسلمانان مدینه (انصار) بود و سخت دل بسته اهل بیت عترت و طهارت بود. خولی که از علاقه همسرش به اهل بیت (ع) مطلع بود، سر را مخفیانه درون تنوری پنهان کرد، ولی عیوف نیمه های شب نوری دید که از تنور به آسمان ساطِع بود. او با اندوه فراوان از جای برخاست و شیون کنان در سوگ سیدالشهدا (ع) لباس ماتم به تن کرد.

پس‌ از آن‌ كه‌ امام‌ حسين‌(ع) با ياران‌ ثابت‌ قدم‌ خود اتمام‌ حجت‌ نمود و بيعت‌ خويش‌ را ازآنان‌ برداشت‌ تا بازگردند، ولي‌ هرگز كسي‌ بازنگشت‌ به‌ آنان‌ فرمود: خدا شما را رحمت‌ كندو به‌ شما جزاي‌ خير عنايت‌ فرمايد؛ اكنون‌ هر كه‌ به‌ همراه‌ خود خانمي‌ آورده‌ برخيزد و او رابه‌ قبيلة‌ بني‌اسدـ در نزديكي‌ زمين‌ كربلاـ بسپارد. بانواني‌ كه‌ به‌ همراه‌ من‌ هستند، پس‌ ازمرگ‌ من‌ به‌ اسارت‌ دشمن‌ در مي‌آيند، مي‌ترسم‌ كه‌ زنان‌ شما هم‌ اسير شوند، پس‌برخيزيد و آنها را به‌ بني‌اسد بسپاريد. علي‌ بن‌ مظاهر با شنيدن‌ اين‌ سخن‌ از جاي‌برخاست‌ و به‌ سوي‌ خيمه‌ رفت‌.

همسر مسلم بن عوسجه و یکی از زنان برجسته شیعه که در کربلا حضور داشت. او پس از شهادت همسرش در روز عاشورا، پسرش را نیز روانه میدان کرد تا به یاری امام حسین(ع) بشتابد. سرانجام این جوان با ایمان، جانش را در راه دفاع از دین خدا تقدیم نمود. کوفیان سرش را بریدند و برای ام خلف فرستادند. آن زن شجاع و وارسته، سر فرزند جوان خویش را در برگرفت و بوسید و اشک بر گونه هایش روان شد. ام خلف پس از شهادت همسر و فرزندش به اسارت درآمد تا نامش در تاریخ به  عنوان همسری شجاع و مادری فداکار ثبت گردد.